In oktober 2019 is iedereen, zowel kinderen als volwassenen, weer welkom om te komen Toekomst Zaaien bij acht biodynamische boerderijen in Nederland en Vlaanderen. In een lange rij lopen de zaaiers over de akker en strooien het zaad in bogen voor zich uit.
Toekomst zaaien op biodynamische boerderijen
Het Toekomst Zaaien gaat 5 oktober van start op tuinbouwbedrijf De Lepelaar in Sint-Maarten.
Tuinder Jan Schrijver (tevens voorzitter van Stichting Demeter):
“Zaaien is iets heel moois, je raakt ervan in verwondering. Het geeft je het gevoel dat je altijd opnieuw kunt beginnen, wat er ook gebeurt in de wereld.”
Louis Dolmans van Doornik Natuurakkers in Bemmel gaat 13 oktober Sint Jans rogge zaaien, een van de vele soorten oude graanrassen die hij teelt.
Louis: “Het is van groot belang om de genetische diversiteit van die granen voor de toekomst te behouden.” Bij de Kollebloem in St.Lievens-Esse (B) zaaien ze op 19 oktober spelt. Jaar in jaar uit selecteren ze de stevigste en mooiste halmen en aren om ze het volgende jaar als nieuw zaaizaad te kunnen gebruiken.
En bij het Toekomst Zaaien bakken ze speltkoekjes van eigen oogst. De Kollebloem is een biodynamisch groentebedrijf dat, als dat mogelijk is, kiest voor zaadvaste rassen. Dit zijn rassen die in een volgende generatie ongeveer dezelfde eigenschappen hebben als de ouderplanten. Ze zijn dus geschikt om er zaad van te oogsten en weer uit te zaaien.
Diversiteit van zaadgoed
Toekomst Zaaien is een internationaal zaai-evenement dat in 2006 is gestart door een Zwitserse biodynamische boer en een zaadveredelaar. Zij wilden met dit initiatief consumenten betrekken bij de bron van hun voedsel en hen kennis laten maken met biodynamische landbouw. Ook wilden ze de noodklok luiden voor de monopolisering van de internationale zaadhandel. In Nederland wordt het georganiseerd door Stichting Demeter, de BD-Vereniging, Stichting Zaadgoed en Stichting Grondbeheer ism diverse partners.
Dat steeds minder bedrijven een steeds groter deel van de zaden produceren (momenteel hebben de drie grootste zaadconcerns meer dan de helft van de internationale zaadhandel in handen) is zorgelijk, omdat diversiteit van zaadgoed en zeggenschap in het gedrang komen. Om positieve ontwikkelingen op gang te brengen zijn vanuit de biodynamische beweging initiatieven ontstaan.
Zo steunt Stichting Zaadgoed telers bij het ontwikkelen van smaakvolle, zaadvaste rassen voor de biologische landbouw en zet zich in voor biologische selectie en veredeling. In 2017 is Coöperatie de Zaderij opgericht voor en door boeren die zaadteelt weer in eigen hand willen nemen. Tineke Alberts van Boerderij Buitenbant is een drijvende kracht. Na het Toekomst Zaaien op haar bedrijf op 12 oktober laat ze de zaaiers allerlei verschillende oude en nieuwe wortelrassen proeven.
Toekomst Zaaien: waar en wanneer?
Deze acht biodynamische boerderijen doen mee:
De Lepelaar in Sint Maarten/ boven Alkmaar (zaterdag 5 okt);
Kraaybeekerhof in Driebergen (zaterdag 5 okt);
Boerderij Buitenbant in Bant/ Noordoostpolder (zaterdag 12 okt);
Doornik Natuurakkers in Bemmel/ boven Nijmegen (zondag 13 okt);
Wassende Maan in Astene-Deinze/ onder Gent (woensdag 16 okt);
De Kollebloem in St.Lievens-Esse/ tussen Brussel en Gent (zaterdag 19 okt);
De Kromme Lepel in Lepelstraat/ boven Bergen op Zoom (zaterdag 26 okt);
Het Geweide Hof in Garmerwolde/ bij Groningen (zondag 27 okt).
Het start overal om 14 uur, alleen bij De Wassende Maan om 10 uur. Kijk voor meer info of om je aan te melden op: www.toekomstzaaien.nl.
Aanmelden is niet verplicht, maar voor de boeren is het fijn om te weten hoeveel mensen er ongeveer komen.
Net als je hebt besloten om te gaan moestuinieren in een moestuinbak, blijkt het uitkiezen hiervan wel een stukje lastiger. Ga je zelf eentje maken? Welk materiaal gebruik je dan? En hoe groot moet de moestuinbak zijn? Wil je een moestuinbak kopen, dan is er ook ontzettend veel keuze. Hier de punten waar je op moet letten bij de aanschaf.
Moestuinbak kopen of maken?
Moestuinieren in bakken is helemaal hot! Dit blijkt ook wel, op internet is er hartstikke veel aanbod. De moestuinbak is er in verschillende maten, materialen en soorten. Zo kun je een complete moestuinbak kopen maar je kunt er ook een maken.
Welke moestuinbak uiteindelijk het beste bij jou past is voor iedereen verschillend. Dit hangt van je beschikbare ruimte af, je budget en van welk materiaal de moestuinbak gemaakt is. Als je zelf wat handig bent, kun je uiteraard ook heel goed zelf een moestuinbak te maken. Ook dan dien je rekening te houden met een aantal punten.
Soorten moestuinbakken
Heb je erg veel ruimte in je achtertuin of heb je maar een heel klein stukje tuin over? Of misschien wil je wel een moestuinbak voor op je balkon? Allemaal omstandigheden die belangrijk zijn om de juiste keuze te kunnen maken voor een moestuinbak naar jouw persoonlijke wensen.
Er zijn ontzettend veel verschillende soorten moestuinbakken verkrijgbaar. Niet alleen het materiaal waarmee de bak gemaakt is maar ook de verschillende afmetingen die verkrijgbaar zijn. Daardoor kan het al snel lastig lijken om een goede bak te kiezen. Hou daarom altijd rekening met je persoonlijke wensen en uiteraard je persoonlijke omstandigheden. Het is hierbij eerst belangrijk om te kijken op welke plek je de bak neer wilt zetten. Ook maakt het nogal verschil of je een grote tuin hebt of helemaal geen tuin. Woon je in een flat en heb je alleen maar een balkon? Dan is het handiger om voor kleine bakken te kiezen die je makkelijk kunt verplaatsen.
Ook deze lage bakken zijn zeer geschikt om te gebruiken als je weinig ruimte hebt.
Deze bakken zijn oa bij bol.com verkrijgbaar. Je kunt ze hier bekijken.
Vierkante meter bak
Je hoeft geen grote tuin te hebben, een moestuinbak past al snel. Heb je een klein stukje grond tot je beschikking dan kun je ook kiezen voor een vierkantemeter moestuinbak. Deze moestuinbak wordt ook wel de vierkantemeter tuin genoemd. Je kunt er voor kiezen om deze moestuinbakken zelf te maken maar je kunt ze ook kant en klaar kopen. Heb je meer ruimte, dan kun je ook meerdere bakken naast elkaar plaatsen.
Moestuinbak zelf maken
Ben je handig dan kun je ook zelf je vierkante meter moestuinbak maken. Belangrijk is dan wel dat je kiest voor natuurlijke materialen waarmee je de bak kunt maken, zoals:
Hout
Tegels
Klinkers
Steen
Mijn moestuinbak gemaakt van stoeptegels.
Er is gewoon zoveel mogelijk om je eigen moestuinbak mee te maken. Laat je fantasie de vrije loop en maak met natuurlijke en onbewerkte materialen jouw eigen unieke moestuinbak.
Een makkelijke moestuinbak kopen of maken
Wil je zelf een makkelijke moestuinbak kopen of maken? Hou dan even rekening met de volgende eigenschappen waaraan je bak dan aan dient te voldoen.
De juiste afmeting van de moestuinbak
Kies eerst de juiste plek in de tuin waar de moestuinbak moet komen te staan. Meet deze plek goed op zodat je de juiste afmeting van de moestuinbak kunt maken of kopen. Zorg er ook voor dat de afmeting van de moestuinbak klopt als je de bak wilt onderverdelen in kleinere, gelijke vakken.
Deze vakjes maken het moestuinieren veel handiger. In elk vakje zaai je dan vervolgens een andere groentesoort. Op deze manier kun je zo niet alleen verschillende soorten groente kweken, het is ook nog eens erg overzichtelijk.
Koop of maak je zelf je bak, hou er dan altijd rekening mee dat je makkelijk bij elk vak van de bak kunt komen. Zo kun je al je plantjes goed verzorgen, zonder dat je hiervoor in de bak hoeft te staan.
Plaats je die bak bijv. tegen een muur of schutting, zorg er dan voor dat je goed bij zijkanten kunt komen. Op die manier blijven alle vakken goed bereikbaar als alle groenteplantjes straks gaan groeien.
Let op: Heb je weinig ruimte voor de bak? Meet dan altijd eerst de beschikbare ruimte in je tuin op. Het zou zonde zijn als je bak klaar is en deze toch niet past.
Een moestuinbak van hout kopen of maken
Ook het materiaal van een moestuinbak is zeer belangrijk. Als je kiest om zelf groenten te kweken, kies je natuurlijk voor verse groentes zonder het gebruik van allerlei schadelijke bestrijdingsmiddelen.
Om natuurlijke groenten te kweken is het daarbij ook heel belangrijk om onbewerkte materialen voor je moestuinbak te gebruiken. Voor verse, onbespoten groentes gebruik je daarom bakken van schone, natuurlijke en onbewerkte materialen.
Vrijwel het meest gebruikte materiaal om een moestuinbak van te maken is hout. Geïmpregneerd hout is zo’n houtsoort dat vaak wordt gebruikt. Helaas is dit niet zo’n goede houtsoort om te gebruiken voor een moestuinbak. Geïmpregneerd hout is namelijk bewerkt hout en is hierdoor geen geschikte keuze om er een moestuinbak van te maken.
De reden hiervan is dat de gifstoffen die gebruikt zijn om het hout te impregneren, via het water in de grond komen. In de grond waar jij vol verwachting de moestuinzaadjes hebt ingezaaid. Vervolgens worden deze gifstoffen opgenomen via de wortels van je groeiende groente plantjes! Ongemerkt krijg jij dus deze gifstoffen binnen als je je geweekte groenten weer opeet. Ik weet niet hoe jij het ziet, maar dit is niet mijn bedoeling van moestuinieren en op een natuurlijke wijze groentes kweken.
Douglashout is een zeer geschikte houtsoort om een moestuinbak mee te maken. Bovendien gaat dit hout ook langer mee omdat er veel hars in zit. Ook larikshout is een goede houtsoort om een bak van te maken.
Duurzaam materiaal voor een moestuinbak
Niet alleen het materiaal is belangrijk, het materiaal moet ook voor langere tijd meegaan. Als je de keuze hebt gemaakt om een moestuin te beginnen, is het vast niet de bedoeling om dit maar voor een seizoen te doen. Daarom is het verstandig om te kiezen voor een bak die ook voor een langere tijd meegaat en waar je zeker heel wat jaren mee vooruit kan en welke dus zorgt voor heel veel jaren moestuinplezier.
Goedkoop is vaak duurkoop!
Ook de prijs zegt vaak wat over de kwaliteit. Je hebt ze vast weleens gezien in een tuincentrum of bouwmarkt: Complete houten moestuinbakken voor minder dan € 20. Het kan dan heel aanlokkelijk zijn om zo’n bak aan te schaffen. Doe het niet want goedkoop is ook in dit geval duurkoop.
De reden dat deze bakken zo goedkoop zijn komt doordat deze zijn gemaakt van goedkoop hout wat al heel snel gaat rotten. Dit zou toch zonde zijn voor de tijd en moeite die je dan al in je moestuinbak hebt gestoken. Je zult vervolgens dan weer op zoek moeten naar een nieuwe bak. Naast dat dit ook weer geld kost, geeft het ook weer extra werk om de hele inhoud van de oude bak te verplaatsen naar de nieuwe bak. Om over de ergenis nog maar te zwijgen.
Een moestuinbak van Douglashout
Een zeer geschikte houtsoort om een moestuinbak mee te maken, of te kopen, is douglashout. Niet alleen is douglashout onbewerkt, het is ook nog eens duurzaam. Het hout gaat veel langer mee omdat er veel hars in het hout zit. Kortom een perfecte keuze voor de start van jouw moestuinavontuur.
Wil je een moestuin beginnen? Kies meteen voor een goede en duurzame moestuinbak. Dit scheelt je op lange termijn uiteindelijk onnodig werk en is daardoor ook nog eens voordeliger.
Makkelijke moestuinboek
Wil je meer informatie over de makkelijke moestuinbak en hoe je deze kunt maken? Dan raad ik je het boek: ‘de makkelijke moestuin’ van Jelle Medema aan. Ook ik ben destijds met behulp van dit boek mijn makkelijke moestuin begonnen.
Naast dat hierin alles uitgelegd wordt over hoe je een makkelijke moestuin opzet, lees je ook waar een echte makkelijke moestuinbak aan voldoet en hoe je deze kunt maken.
Zelf een moestuinbak maken? Volg dan de duidelijke werkbeschrijving + handleiding die ook in het boek te vinden is. Zodat je stap- voor-stap een makkelijke moestuinbak kunt maken.
Kiemgroenten zijn de jonge plantjes uit kiemen en scheuten van zaadjes, erwten en bonen. Kiemgroenten worden ook wel spruit, microgroente of kersgroente genoemd. Alfalfa of Taugé bijvoorbeeld zijn kiemgroenten. Kiemgroenten zijn niet alleen lekker maar zitten ook nog eens boordevol gezonde bouwstoffen.
Kiemgroenten zijn jonge, net ontkiemde plantjes.
Groente eten geeft veel gezondheidsvoordelen en verlaagt bovendien het risico op chronische ziekten. Kiemgroenten bevatten relatief veel vezels en voedingsstoffen en tellen maar weinig calorieën. Daarnaast zijn de concentraties van vitamines en mineralen in kiemgroente zeer hoog.
Je kunt natuurlijk je kiemgroenten kopen bij de groenteboer of in de supermarkt. Maar met de nieuwe Point-Virgule Terracotta kiemtoren kweek je heel gemakkelijk zelf je kiemgroenten.
Zelf kiemgroenten kweken
Met de terracotta kiemtoren van Point-Virgule kweek je vele soorten kiemgroenten en heb je continu verse oogst. Gewoon thuis op je aanrecht. Zo geniet je elke dag van verse tuinkers, mosterdkers, rucolakers of radijsjes. Lekker gezond en heerlijk op je boterham of door de salade.
De kiemtoren is gemaakt van terracotta voor perfecte kweekomstandigheden. Het neemt vocht op waardoor de kiemen niet overbodig in het nat staan. Er komt ook geen licht bij de zaadjes waardoor de oogst niet bitter smaakt. Zo behoud je de meest natuurlijke, frisse smaak.
Kiemtoren
Hoe kweek je kiemgroenten?
Week de zaadjes voor gebruik in water en vul de onderste schaal met water (deze is voorzien van emaille en daardoor waterdicht). Verspreid de zaadjes over de bodems van de kiemschalen en besproei deze tweemaal per dag met water. Na een week kun je genieten van heerlijk verse kiemgroenten. Je kunt de terracottatoren ook gebruiken om ui, knoflook en gember te bewaren.
Informatie over de kiemtoren
De kiemtoren van terracotta heeft als voordeel dat de schalen zelf vocht opnemen, daardoor drogen de zaden minder snel uit. Je hebt bij deze kiemtoren geen daglicht nodig waardoor je fotosynthese kunt voorkomen. Dat veroorzaakt bij veel kiemgroenten een bittere smaak.
Wist je dat deze kiemtoren werd bekroond door het franse vakblad: ‘Tabdle & Cadeau’?
De Point Virgule Terracotta Kiemtoren is verkrijgbaar bij de huishoudspeciaalzaak en via webshops. Oa. bij Bol.com.
Even geen kiemen om te telen? Gebruik de kiemtoren dan om uien, knoflook en gember te bewaren!
Tips om kiemgroenten te kweken
Kiemen zijn hele kleine eetbare jonge plantjes die ontspruiten uit allerlei verschillende soorten zaden. Deze kiemen zijn uitlopers die door warmte en water voortkomen uit die zaden. Om kiemgroenten te kweken, heb je dus zaadjes nodig om te zaaien. Er zijn veel verschillende soorten zaden. Elke spruitgroente heeft zo zijn eigen typische smaak. Moeders moestuin zocht de meest favoriete zaden uit. Ga lekker aan de slag en ontdek je eigen favoriete kiemgroente.
Het leek zowaar of de lente al was begonnen, en dat in Februari! De afgelopen winter was vrij zacht en hiermee lijkt het ook of de lente elk jaar eerder begint. Zodra de eerste bomen en planten bloeien kunnen mensen weer last krijgen van hooikoorts. Dit moment schuift de laatste jaren ook steeds verder naar voren. Dus de eerste hooikoortsklachten staken hiermee ook weer veel sneller de kop op. Heb jij last van hooikoortsklachten en wil je weten wat je hier aan zou kunnen doen? Je leest het in deze gastblog.
Strooiende els zorgt voor eerste hooikoortsklachten: wat doe je eraan?
Prikkende ogen, een kriebelneus, een jeukend gehemelte en dik slijm in de keel… De els strooide de afgelopen dagen flink, maar dan ook echt gigantisch, met pollen. De aftrap voor het hooikoortsseizoen is daarmee helaas gedaan. Hoe zit het met die pollenpiek, hoe voorkom je klachten en hoe weet je of je echt hooikoorts hebt en niet gewoon verkouden bent?
Gigantische mega-piek pollen van de els
De zwarte en witte els, de hazelaar en de berk zorgen elk jaar rond februari en maart voor de eerste hooikoortsklachten. De els zorgt dit jaar voor de eerste symptomen bij hooikoortspatiënten. De Hooikoortsradar toont een gigantische piek in het aantal els-pollen dat sinds een aantal dagen in de lucht zit.
Elzenproppen
De afgelopen jaren is het aantal pollen in februari en maart bij lange na niet zo hoog geweest geweest als dit jaar. In 2016 waren er op de piekdag 431 pollen per kubieke meter te vinden. In 2017 waren dat er 433 en in 2018 338. En nu? Op de piekdag, 18 februari, lag dat aantal op 2008 els-pollen! Die pollen worden overigens écht geteld.
Medicatie apotheek met recept of gewoon naar drogisterij?
Heb jij last van hooikoorts? Dan is de kans groot dat je de afgelopen dagen direct naar een van de medicijnen in de kast hebt gegrepen, naar de apotheek of drogisterij bent gerend of al onderzoek hebt gedaan naar andere mogelijkheden om de hooikoorts te bestrijden. Want tegengaan wil je hooikoorts zeker. Wie hooikoorts heeft, weet hoe verschrikkelijk vervelend het is om maandenlang met de symptomen rond te lopen. Van een kriebelende neus tot rode ogen. Fijn is het nooit.
Veel hooikoortsmedicatie kun je bij de apotheek en de drogisterij krijgen zonder dat je een recept nodig hebt. Haal je de medicatie wel op recept bij de apotheek, dan worden de kosten soms vergoed vanuit de zorgverzekering. Ander ‘voordeel’ van een recept? Er is bij de huisarts vastgesteld dat het om hooikoorts gaat. Je weet daardoor zeker dat je de juiste aandoening bestrijdt. En dat het medicijn waarschijnlijk ook gaat werken.
Bestrijden met medicijnen, therapie, tape en… pissebedden?
Waarmee kun je die vervelende hooikoortsklachten tegengaan of verminderen? De meest voor de hand liggende middelen zijn tabletten, drankjes, neussprays, oog- en neusdruppels. Vaak gaat het hierbij om antihistaminica. Naast medicatie kun je ook kiezen voor immunotherapie, waarmee het immuunsysteem wordt aangepakt.
Voor alternatieve geneeswijzen, zoals acupunctuur en homeopatische middelen. En ook medical taping, uitgevoerd door de fysio, is een optie. Hierbij geeft tape op de huid een sensorische prikkel door aan het bindweefsel, waardoor dit tot rust komt. Door sommige mensen en in bepaalde artikelen wordt beweerd dat het eten van pissebedden ook als remedie kan worden ingezet. Is dat een broodje aap of niet? Volgens sommige hooikoortspatiënten niet, volgens biologen wel.
Hooikoorts herkennen
Hooikoortsklachten komen redelijk overeen met die van een (heftige) verkoudheid. Zo kun je bij allebei last krijgen van je ogen, neus en keel. Waarbij snotterigheid, jeuk en overtollig slijm komen kijken. Het grote verschil is te vinden in de manier waarop de symptomen zich uiten, wanneer deze zich uiten en vooral hoe lang deze aanhouden.
Hooikoorts komt vaak acuut op en houdt meestal veel langer aan dan verkoudheid. Denk je dat je hooikoorts hebt? Ga dan naar de huisarts. Ook als je al lange tijd verkouden denkt te zijn, kun je voor de zekerheid naar de huisarts gaan. Deze zogenaamde verkoudheid zou namelijk zomaar hooikoorts kunnen zijn.
Pollenvoorspelling
Hoe meer bloeiende bomen en hoe mooier het weer, hoe groter de kans op veel pollen in de lucht. En dus op jouw slijmvliezen. Regen kan de pollen al wat tegengaan, terwijl droog en winderig weer de verspreiding van de pollen stimuleert. Om op de hoogte te blijven van de pollenconcentratie kun je een pollen- of hooikoortsradar in de gaten houden. Ook kun je een app installeren, zoals Pollennieuws of Hooikoortsradar. Je krijgt dan meldingen van het aantal pollen in de lucht. Zo ben je die pollen altijd net een stapje voor.
Deze gastblog is geschreven door: Anne Lotte Hendriks
Het mooie weer komt er weer aan. Tijd om je moestuintje te starten! En met wie is het nou leuker om hieraan te werken dan met je eigen kinderen. Samen tijd doorbrengen, lekker buiten in je eigen moestuintje. Heb je er wel eens over nagedacht om een moestuintje met je kind te maken? Maar weet je niet hoe en waar je moet beginnen? Chantal van oudersvannature.nl heeft hiervoor een handige online cursus opgezet. Zodat je meteen kunt starten met het maken van een moestuintje samen met je kind.
Maak een moestuintje met je kind
Je eigen groente of fruit kweken? Kinderen laten zien hoe iets groeit? Samen met je kind met je handen in de aarde en lekkere aardbeien en wortels oogsten? Met deze online moestuincursus met natuurweetjes en recepten leer je moestuinieren als de beste én veel over natuur.
Dat kinderen vaker naar buiten zouden moeten, hoef ik jou niet te vertellen. En dat een groene omgeving goed is voor kinderen weet je ook. Ik bied je een cursus waarmee je kinderen op een leuke manier mee naar buiten neemt. Thuis, of met de kinderen op school of jouw kinderopvang organisatie.
Online leren moestuinieren
Moestuinieren met Kinderen is een jaarronde online moestuincursus. Gedurende 36 weken ontvang je elke week een module en kun je aan de slag. Je leert niet alleen de basistechnieken van moestuinieren, maar ik vertel je ook allerlei leuke wetenswaardigheden over natuur. Hoe kun je het weer voorspellen? Hoe ziet een kikker in zijn winterslaap eruit? De moestuin als ingang voor natuurbeleving!
Hoe maak je een moestuintje met je kind?
De cursus wordt ondersteund met vlogs en een besloten Facebookgroep waar cursisten vragen kunnen stellen aan elkaar en aan mij. Ik leg het je graag uit in dit korte filmpje:
Bij de cursus horen activiteitenkaarten die je ook los kunt bestellen. Daarin worden creatieve, leerzame en speelse activiteiten beschreven die het moestuinieren voor kinderen nóg leerzamer en aantrekkelijker maken.
Activiteitenkaarten
50 weerbestendige, geïllustreerde kaarten voor 4-8 jaar en 50 kaarten voor 8-12 jaar. 100 verschillende A5-kaarten geleverd in twee houten kistjes met klepdeksel. En kom je er niet uit of wil je begeleiding in planning, aanleg of het onderhoud van de moestuin? Dan breng ik je in contact met ervaren moestuiniers!
Wie in kinderen wil investeren, zorgt voor een moestuin. De lessen die ze hier leren zijn waardevol voor de rest van hun leven. Heb jij nog een plekje over voor een moestuintje? Voor onze cursus is 9 m2 genoeg (groter mag ook natuurlijk).
Over mij
Mijn naam is Chantal, moeder, pedagogisch medewerker én natuurliefhebber. Ik ben eigenaar van Oudersvannature.nl, een online magazine met leuke en duurzame tips over opvoeden, eten en buitenspelen. Allemaal vanuit mijn passie voor kinderen, natuur en lekker eten.
Ik werk graag met kinderen in de natuur. Ik neem ze mee naar buiten zodat ze lekker vies worden, de vogels en de blaadjes horen en in bomen kunnen klimmen. We zijn ook vaak in de moestuin. Moestuinieren is een hele leuke manier voor kinderen én voor jezelf om buiten te zijn.
Bestel het boek hier!
